Gayrimenkul sektörünün önem taşıyan birtakım terimleri bulunur. Onlardan birisi de arızi kazançtır. Sürekli olarak yapılması gerekmeyen faaliyetlerden elde edilen kazançlara arızi kazanç adı verilir. Bu kazançların özellikleri herkes tarafından merak edilir. Bilhassa hangi durumlarda vergiye tabi oldukları merak edilen bir husustur.
Arızi Kazançtan Vergi Alınır Mı?
Her arızi kazancın vergiye tabi olması mümkün değildir. Bir başka deyişle, arızi kazançtan vergi alınması için birtakım şartların yerine getirilmesi gerekir.
- Herhangi bir ticari işletmenin icrasından veya bu ticari işletmeye aracılık edilmesinden ortaya çıkan kazançlara arızi kazanç adı verilir. Bu kazanç vergiye tabidir.
- Herhangi bir işletmenin faaliyetlerinin sona erdirilmesinden, bu işletmenin faaliyete başlamamasından, işletme faaliyetlerinin terk edilmesinden veya durdurulmasından elde edilen kazançlar da arızi kazanç olarak bilinir. Bu tür kazançlardan vergi alınır. Bunun yanı sıra, ihale, arttırma ve eksiltme ile gibi faaliyetlere katılmamaktan dolayı elde edilen kazançlar da vergiye tabidir.
- Gayrimenkullerin tahliye edilmesi veya kiracılık hakkının başka birine devredilmesi halinde ortaya çıkan kazançlardan da vergi alınır. Bunun yanı sıra, kiracıya ait tesisat veya malların tahliye ve devri sırasında elde edilen kazançlar da bu kapsamda değerlendirilir.
- Sürekliliği olmayan serbest meslek faaliyetleri dolayısıyla elde edilen kazançlar da arızi kazanç olarak değerlendirilir. Bu tür kazançlardan da vergi alınır.
- Normal şartlar altında vergiye tabi olan kişilerin işlerini terk etmeleri halinde bir süre sonra ortaya çıkması muhtemel kazançlardan da vergi alınır.
- Dar yükümlülüğü olanların kanunlarda belirtilen birtakım ulaştırma işlerini yapmalarından dolayı elde ettikleri kazançlar da arızi kazanç olarak ifade edilir.
Arızi olarak gerçekleştirilen serbest meslek faaliyetlerinden elde edilen kazançlar; bu kapsamda değerlendirilir. En çok tür kazançlara rastlanır. Bunun yanı sıra, faaliyetleri henüz başlamamış ticari veya zirai işletmelerin varlıklarına hiçbir şekilde devam etmeyecekleri kararlaştırıldığında bazı kazançların elde edilmesi söz konusu olabilir. Ancak, bu kazançlar; vergiden bağımsız olarak değerlendirilmez. Bir başka deyişle, arızi kazanç kapsamında yer alır. Sonuç olarak, her bir kazanç için vergi alınır.
Hangi Kazançlar Arızi Kazanç Değildir?
Arızi kazanç ile ilgili kanunda çok sayıda düzenleme vardır. Örneğin, tekrarlanmayan ancak her yıl özel olarak belirlenen miktarın altında kalan kazançların arızi kazanç olarak değerlendirilse dahi vergiye tabi olmadığını hatırlatmak gerekir. Fakat, sürekliliği olmayan kazançlar; belirli bir miktarın üzerinde ise bu kazançları elde edenlerin vergilerini gerekli kurumlara ödemesi şart koşulur.
Yorumlar